"ဝိဇၨာစရဏ သမၸေႏၷာ"
"ဝိဇၨာဟူသည္ ဥာဏ္ပညာ အလင္းတည္း။
ဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္မည့္ေန႔ ညဥ့္ဦးယာမ္
၌ ပုေဗၺနိဝါသဥာဏ္ကို ရေတာ္မူ၏။ ဤဥာဏ္ျဖင့္
ေရွးအတိတ္ဘဝက ျဖစ္ခဲ႔ဖူးေသာ ခႏၶာေပါင္းမ်ား
စြာတို႔ကို သိေတာ္မူ၏။ သန္းေခါင္ယာမ္၌ ဒိဗၺစ
ကၡဳ ဥာဏ္ေတာ္ကိုရေတာ္မူ၍ ဤဥာဏ္ျဖင့္ အ
ေဝးက အာရံု ေသးငယ္ေသာအာရံု သတၱဝါအစံု
စသည္တို႔ကို သိေတာ္မူ၏။ မိုးေသာက္ယာမ္၌
အာသဝကၡယဥာဏ္ေတာ္ကိုရေတာ္မူၿပီး ဤ
ဥာဏ္ျဖင့္ အလံုးစံုေသာကိေလသာတို႔ကို ပယ္
သတ္ေတာ္မူခဲ႔သည္။"
"ဝိဇၨာသံုးပါး"
(၁) ပုေဗၺနိဝါသာနဳႆတိဥာဏ္=ေရွးေရွးဘဝတုိ႔ ၌ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမ်ွကုိ ျပန္၍ သတိရနုိင္ေသာဥာဏ္။
(၂) ဒိဗၺစကၡဳဥာဏ္ = နတ္မ်က္စိကဲ့သုိ႔ အေဝး၌ရွိေသာအရာ၊ေသးငယ္ေသာ အရာတုိ႔ကုိျမင္နုိင္ေသာဥာဏ္။
(၃) အာသဝကၡယဥာဏ္=ကိေလသာ အာေသေဝါတုိ႔ကို ကုန္ခန္းေစေသာ ဥာဏ္။
" ဝိဇၨာရွစ္ပါး"
(၁) ပုေဗၺနိဝါသာႏုႆတိဥာဏ္။
(၂) ဒိဗၺစကၡဳဥာဏ္။
(၃) အာသဝကၡယဥာဏ္။
(၄) ဝိပႆနာဥာဏ္=ရုပ္နာမ္တုိ႔၏ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ သေဘာတုိ႔ကုိ သိေသာဥာဏ္။
(၅)ေစေတာပရိယဥာဏ္=သူတစ္ပါးစိတ္ကုိသိ
ေသာဥာဏ္။
(၆) မေနာမယိဒၶိဥာဏ္=မိမိခႏၶာကိုယ္အတြင္း၌ တစ္ျခားခႏၶာကုိယ္တစ္ခုကုိ စိတ္ျဖင့္ဖန္ဆင္းနုိင္းေသာ ဥာဏ္။
(၇) ဒိဗၺေသာတဥာဏ္ =အေဝးမွ အသံ၊ ေသးငယ္ေသာ အသံတုိ႔ကုိ ၾကားနုိင္ေသာဥာဏ္။
(၈) ဣဒၶိဝိဓဥာဏ္=တန္ခုိး အမ်ဳိးမ်ဳိး ဖန္ဆင္းနုိင္ေသာ ဥာဏ္။
" စရဏတရားတစ္ဆယ့္ငါးပါး"
(၁) သီလ=ကုိယ္ ႏွုတ္ ႏွစ္ပါးကုိ ေစာင့္စည္း ထိန္းသိမ္းျခင္း ငါးပါးသီလ၊ရွစ္ပါးသီလ၊ပါတိေမာကၡသီလစသည္မ်ား။
(၂) ဣျႏၵိယသံဝရ=မ်က္စိ နား ႏွာေခါင္း လ်ွာ ကိုယ္ စိတ္ ဟူေသာ ဣေျႏၵေျခာက္ပါးႏွင့္စပ္၍ ကိေလသာမျဖစ္ရေအာင္ ျဖစ္ေပၚသမ်ွကုိ သတိျဖင့္ ရွဳသိေနျခင္း။
(၃) ေဘာဇေန မတၱညဳတာ=ခ်င့္ခ်ိန္၍ စားေသာက္ျခင္း။
(၄)ဇာဂရိယာနုေယာဂ=နုိးနုိးၾကားၾကားရွိမႈ သတိတည္းဟူေသာ နုိးၾကားမွဳ အျမဲရွိေနျခင္း။
(၅) သဒၶါ =ရတနာ သုံးပါးႏွင့္ ကံ ကံ၏ အက်ဳိးကုိ ယုံၾကည္မွဳ။
(၆) သတိ=ကုသုိလ္ေကာင္းမွဳတုိ႔ကုိ သတိရျခင္း။
(၇)ဟိရီ=မေကာင္းမွဳျပဳရမည္ကုိ ရွက္ျခင္း။
(၈) ၾသသတၱပၸ=မေကာင္းမွဳျပဳရမည္ကုိ ေၾကာက္လန္႔ျခင္း။
(၉) ဝီရိယ=ကုသိုလ္ေရးတုိ႔၌ အားထုတ္ျခင္း။
(၁၀) သုတ=အျပစ္ကင္းေသာ အၾကားအျမင္ဗဟုသုတ။
(၁၁) ပညာ=အသိ၊ အလိမၼာ၊အတတ္ပညာ။
(၁၂) ပထမစ်ာန္။
(၁၃) ဒုတိယစ်ာန္။
(၁၄) တတိယစ်ာန္။
(၁၅) စတုတၳစ်ာန္။
"အရိယာအရွင္ျမတ္တို႔သည္ကား ပဋိပတ္
ႏွင့္ကင္းလ်က္ မဂ္ဖိုလ္ရသည္မဟုတ္။သီလ
သမာဓိ ပညာ သိကၡာအက်င့္မ်ားျဖင့္ မဂ္ဖိုလ္ရသ
ကဲ႔သို႔ ဘုရားရွင္လည္း အက်င့္ပဋိပတ္ျဖင့္ ဆိုခဲ႔
ၿပီးေသာ ဝိဇၨာဥာဏ္ကို ရေတာ္မူခဲ႔ရာ ထိုအက်င့္
မ်ားကို စရဏ=မဂ္ေရာက္ေၾကာင္း နိဗၺာန္ေရာက္
ေၾကာင္းအက်င့္ ဟုဘုရားရွင္ေဟာေတာ္မူသည္။
ဘုရားရွင္၏ ဝိဇၨာဥာဏ္မ်ားက သဗၺညဳတ
ဥာဏ္ကို ျပည့္စံုေအာင္ျပဳေပးသည္။ မွန္၏ အာ
သဝကၡယေခၚ အရဟတၱမဂ္ဥာဏ္မရပဲ သဗၺညဳ
တဥာဏ္ မရႏိူင္။ ထိုဥာဏ္ရမွ သဗၺညဳတဥာဏ္ရ
၍ ဝိဇၨာကသဗၺညဳတဥာဏ္ကို ျပည့္စံုေစသည္ဟု
ဆိုရ၏။ ဤ၌ စရဏတရားမ်ားက မဟာကရုဏာ
ကို ျပည့္စံုေစသည္။
ဘုရားရွင္၏ စရဏတရားမ်ား၌ ကရု
ဏာ ဘာဝနာ စ်ာန္လည္းပါရာ ဘုရားအျဖစ္သို႔
ေရာက္ေတာ္မူေသာအခါ ဤစရဏတရားမ်ား
အထြတ္အထိပ္သို႔ ေရာက္သကဲ႔သို႔ ကရုဏာ
လည္း မဟာကရုဏာ=အလြန္ႀကီးျမတ္ေသာက
ရုဏာ အျဖစ္သို႔ေရာက္ရေလေတာ့၏။"
#ၿငိမ္းခ်မ္းပါေစ